Samen onderweg naar 80 jaar vrijheid
Op vrijdag 22 september 2023 herdenken en vieren de Mierlo-Houtenaren, dat zij 79 jaar geleden werden bevrijd van de Duitse bezetting en onderdrukking. Samen met de andere organisaties in Helmond is stichting HMMH op weg naar de viering van 80 jaar vrijheid in 2024.
De voorbereidingen voor deze festiviteiten zijn inmiddels al een aantal jaren geleden in gang gezet. De organisatoren verwachten dat de opkomst vele malen groter zal worden dan in 2019, tijdens de viering van 75 jaar vrijheid. Meer daarover in de komende periode.
Maar nu eerst even terug naar dit jaar. Want ook volgende week vrijdag heeft stichting HMMH weer een indrukwekkend programma samengesteld waarbij iedereen natuurlijk van harte welkom is!
Ontstaansgeschiedenis
De eerste plannen voor het oprichten van een bevrijding en herdenkingsmonument voor Mierlo-Hout dateren van 2005. Er werd een comité gevormd en het voorstel werd besproken met de wijkraad en later bij de afdeling kunst en cultuur van de gemeente Helmond. Waarom 67 jaar na de bevrijding nog een gedenkteken? Voor initiatiefnemers Henk van de Westerlo, Mario Coolen en wijlen Leo van Aerle was dat destijds nauwelijks een vraag. “Omdat het er al veel eerder had kunnen staan” was het antwoord. Immers: Historisch gezien, is de huidige locatie van het monument de meest correcte plaats. Het perceel ligt in de directe omgeving van de spoorwegovergang aan de Hoofdstraat hoek Houtse Parallelweg. Juist op die plek werd fel gevochten voor de vrijheid van het kerkdorp, dat toen nog toebehoorde aan de gemeente Mierlo. De gevechten in Mierlo-Hout waren mede beslissend voor de bevrijding van het oostelijk deel van Helmond, die uiteindelijk drie dagen later, op 25 september 1944 en met geringe tegenstand een feit werd.
Vormgeving en materiaal
De realisatie van het monument liet echter nog 6 jaar op zich wachten en mede dankzij de financiële steun van de gemeente Helmond, Rabobank, wijkraad en het Houtse bedrijfsleven, kon de onthulling op 22 september 2011 plaatsvinden. Het beheer en onderhoud alsmede de organisatie van de bevrijdingsherdenkingen is sinds 2015 in handen van de huidige Stichting HMMH (Herdenkingsmonument Mierlo-Hout).
Het monument is door Munsters Staal uitgevoerd in duurzaam cortenstaal, naar een ontwerp van kunstenaar Corné van Hout. Het stelt een boerderijgevel voor met een half openstaande staldeur. Op het monument zijn diverse historische foto’s met onderschrift aangebracht. Op de rechter staldeur is een schets afgebeeld van de Rode Kruis zuster Francien Coolen. Zij probeert tevergeefs het leven te redden van de 2e Lt. John Bruce Millar. Op de linkerdeur staan de namen en foto’s van de drie Britse militairen die zijn omgekomen tijdens de gevechten rondom spoorwegovergang. Aan de bovenzijde en onderkant van het monument is de tekst “Mierlo-Hout 22 september 1944” uit het staal gesneden.
Uitbreiding
In 2012, een jaar na de oprichting, werd bij het oorspronkelijke monument een paneel, met daarop de namen en portretten van elf burgerslachtoffers aangebouwd. Allen inwoners van Mierlo-Hout. In 2021 na een restauratie, werden daar nog eens twee namen aan toegevoegd. Inmiddels zal er tijdens de komende ceremonie, nog eens de naam en foto van een veertiende burgerslachtoffer op het monument onthuld worden. Het beheer en onderhoud van het monument alsmede de organisatie van de festiviteiten is sinds 2015 in handen van de huidige Stichting HMMH (Herdenkingsmonument Mierlo-Hout).
Kinderen
Het bevrijdings- en herdenkingsmonument wordt jaarlijks, beurtelings, geadopteerd door de basisscholen in Mierlo-Hout. Op deze wijze tracht het stichtingsbestuur de jeugd meer te betrekken bij de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en hen bewust te maken van het belang van onze vrijheid. Tevens krijgen de kinderen van de adoptieschool een presentatie op school en op 22 september maken zij in historische militaire voertuigen een tochtje naar War Cemetery Mierlo waar zij een rondleiding krijgen. Aansluitend wordt het bevrijdingsvuur opgehaald in de Luciakerk en samen met wethouder Cathalijne Dortmans ontstoken bij het monument.
Sinds de oprichting in 2011, luidt het motto van de stichting HMMH:
“Vrijheid geef je door. Wij hebben het monument slechts in bruikleen van onze kinderen”
(Citaat uit toespraak van Leo van Aerle, oorlogsdocumentalist en medeoprichter van het monument. † 2012)
Wilt u stichting HMMH helpen om hun werkzaamheden in de toekomst voor te zetten? Stem dan voor 26 september via Rabo Clubsupport op Herdenkingsmonument Mierlo-Hout.
Tekst en Foto’s, HMMH en Henk v Dijk
